W ramach XI Lęborskiego Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej, 16 października 2014 r. odbyła się konferencja popularnonaukowa KRZYSZTOF CELESTYN MRONGOWIUSZ: PROPAGATOR JĘZYKA POLSKIEGO, PREKURSOR BADAŃ KASZUBOLOGICZNYCH, KAZNODZIEJA POLSKO-EWANGELICKI - W 250 ROCZNICĘ URODZIN.

Wygłoszono dwa referaty:

1. ks. Piotr Mendroch: Krzysztof Celestyn Mrongowiusz, jako kaznodzieja ewangelicki.
2. prof. Zygmunt Szultka: Kaszubskie zainteresowania i badania pastora Krzysztofa C. Mrongowiusza.

Trzeci zgłoszony referat prof. Jerzego Tredera: : „Môl K.C. Mrongòwiusza w dzejach Kaszëbów i jich jãzëka”, z powodu choroby prelegenta został ograniczony do odczytania wstępu i zakończenia przez RYSZARDA WENTĘ, prowadzącego konferencję. Napisany w większości po kaszubsku, nie do końca został zrozumiany przez obecnych słuchaczy, głównie młodzież ze szkół średnich. A szkoda....

Brak pełnego referatu J. Tredera po części zastąpił w swoim wystąpieniu ks. PIOTR MENDROCH, pastor z Mrągowa, który obszernie przedstawił sylwetę pastora K.C. Mrongowiusza, z szczególnym naciskiem na jego pasje naukowe w zakresie badań i upowszechniania języka polskiego, którym ten Mazur urodzony w 1764 roku w  Olsztynku był wprost zauroczony.

Prof. ZYGMUNT SZULTKA potwierdził, że K.C. Mrongowiusz był prekursorem badań języka Kabatków – Kaszubów z okolic Cecenowa i Główczyc. Początkowe motywy naukowe/lingwistyczne szybko zastąpił motyw polityczny, a właściwie chęć udzielenia pomocy swoim ewangelickim braciom -Słowianom. Pastor prowadził je zaniepokojony brutalną germanizacją Kaszubów, o czym informował nadprezydenta Prus; bezskutecznie …

Zapoczątkowane przez Mrongowiusza badania nad językiem kaszubskim nabrały rozmachu: podjęli je Niemcy, Rosjanie, Polacy i sami Kaszubi.

(opracował RW)

labòrsczi part